Encyklopedia składników odżywczych

Cynk

Jest składnikiem enzymów biorących udział w przemianie węglowodanów, białek i kwasów nukleinowych. Uczestniczy w procesach tworzenia czerwonych krwinek i oddychaniu tkankowym. Bierze udział w mininalizowaniu efektów toksycznych związanych z narażeniem organizmu na metale ciężkie i alkohol. Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie skóry i błon śluzowych.

Źródła:

Źródłami cynku w diecie są:

  • mięso i ryby,
  • jaja,
  • orzechy,
  • pełnoziarniste produkty zbożowe,
  • rośliny strączkowe,
  • sery podpuszczkowe.

Czynniki wpływające na przyswajalność:

Wchłanianie cynku ułatwiają:

  • białko zwierzęce, niektóre aminokwasy,
  • kwasy cytrynowy i jabłkowy.

Substancjami ograniczającymi przyswajalnie cynku są:

  • fityniany,
  • szczawiany,
  • błonnik,
  • alkohol,
  • niektóre składniki mineralne (np. wapń, żelazo niehemowe, miedź).

Warto podkreślić, że wchłanianie cynku wzrasta w przypadku jego zmniejszonej podaży w diecie. Osoby, które spożywają cynku z produktów o dobrej przyswajalności, absorbują go mniej.

Niedobór:

W przypadku znaczeniego obniżenia cynku w osoczu mogą pojawić się:

  • zmiany skórne (przebarwienia, łuszczenie się)
  • wypadanie włosów,
  • biegunki,
  • brak apetytu,
  • trudne gojenie się ran
  • zahamowanie wzrostu u dzieci.

U osób zdrowych niedobory cynku występują bardzo rzadko. Mogą pojawić się w przypadku zaburzeń wchłaniania oraz w schorzeniach nerek lub wątroby.

Nadmiar:

Ostre zatrucie cynkiem prowadzi do niedokrwistości, mogą pojawić się również wymioty