Kwas masłowy to naturalna substancja, która jest fizjologicznie produkowana przez bakterie jelitowe bytujące w okrężnicy. Zaliczany jest do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA). Stanowi główne źródło energii dla komórek nabłonka jelita grubego. W niewielkich ilościach dostarczany jest do organizmu także z pokarmem.
Właściwości:
- stabilizuje strukturę oraz zapewnia funkcjonalność i integralność ściany jelit
- stymuluje rozwój saprofitycznej flory bakteryjnej w jelicie,
- hamuje rozwój bakterii patogennych w jelicie,
- wpływa na zwiększenie wchłaniania żelaza, magnezu i wapnia,
- przyspiesza procesy gojenia i regeneracji jelitowej,
- wykazuje zdolność do stymulacji przepływu krwi w błonie śluzowej jelita,
- wywiera wpływ na metabolizm glukozy i białek
Wpływ diety na produkcję endogennego maślanu w jelicie grubym:
Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe wytwarzane są w jelicie grubym w wyniku działalności bakterii fermentujących cukry. Substratami wykorzystywanymi do produkcji SCFA są np.:
- inulina,
- oligofruktoza,
- laktoza,
- skrobia oporna,
- polisacharydy nieskrobiowe.
Aby w naturalny sposób podnieść poziom kwasu masłowego w organizmie zaleca się włączyć do diety produkty będące źródłem błonnika pokarmowego oraz skrobię oporną. Warto podkreślić, że skuteczne może okazać się włączenie probiotykoterapii (szczepy Lactobacillus spp.i Bifidobacterium spp.)
Produktami, które należy uwzględnić w diecie są:
- otręby,
- ciemne razowe makarony,
- ryż brązowy,
- grube kasze,
- nieprzetworzone płatki zbożowe,
- orzechy,
- nasiona roślin strączkowych,
- kapustę, buraki,
- szpinak,
- marchew,
- sałatę,
- pomidory,
- jeżyny,
- śliwki,
- gruszki,
- jeżyny,
- czarne jagody,
- brzoskwinie,
- jabłka,
- żywność w formie kiszonek
Niekorzystnie na produkcję endogennego maślanu wpływa dieta oparta na produktach wysokoprzetworzonych, bogata w cukry proste, zawierająca małe ilości błonnika pokarmowego, a także zachwiana proporcja w diecie pomiędzy spożywanymi węglowodanami, tłuszczami i białkiem oraz nieodpowiednio ukształtowana flora jelitowa.
Suplementacja maślanu sodu może przynieść korzyści m.in w przypadku:
⦁ zespołu jelita drażliwego,
⦁ nieswoistych chorób zapalnych jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenia jelita grubego)
⦁ niewłaściwego składu flory jelitowej i jego konsekwencji